Hoe kleine momenten tot blijvende verandering kunnen leiden

Dit verhaal van VIBE Voices wordt gedeeld door Lindsey Peterka, een senior consultant uit Amsterdam en co-lead van de Amsterdamse sectie van de 'Women at Workday Employee Belonging Council'.

Je hoeft alleen maar je stem te gebruiken om een beweging op gang te brengen. We zagen dit bij milieuactiviste Greta Thunberg, de bekroonde Nigeriaanse auteur Chimananda Ngozi Adichie, wijlen rechter Ruth Bader Ginsburg van het Amerikaanse hooggerechtshof en vele anderen. Zij hadden geen leger nodig om een beweging op gang te brengen. Zij gebruikten hun stem om verandering op gang te brengen. Zoals de Pakistaanse activiste Malala Yousafzai zei: "Wanneer de wereld stil is, wordt zelfs een enkele stem krachtig." 

De afgelopen maand vierden velen van ons over de hele wereld internationale vrouwendag. Deze dag had als thema 'kiezen voor uitdaging' en dat zette me aan het denken over de momenten in mijn leven waarop ik ervoor koos om een uitdaging aan te gaan en hoe zelfs korte momenten en alledaagse gesprekken tot een blijvende verandering kunnen leiden.

Zo was een toevallig gesprek met een oud-collega de vonk die mij ertoe aanzette de gendervooroordelen, die in veel van onze systemen verankerd zijn, onder de aandacht te brengen en positieve veranderingen teweeg te brengen.

Voor bewustzijn van onbewuste vooroordelen is maar één stem nodig

Tegen het einde van mijn universitaire studie woonde ik een workshop bij over carrièremogelijkheden die erop gericht was om studenten te helpen een baan te vinden. De adviseur in de workshop gaf dit loopbaanadvies aan vrouwen: als je verloofd bent, doe dan je verlovingsring af tijdens sollicitatiegesprekken. De adviseur zei dat bedrijven vrouwen in deze levenssituatie als een verloren investering worden zien, omdat ze denken dat die vrouwen binnen enkele jaren gaan trouwen, zwanger worden en dan de werkvloer verlaten. 

Niemand van ons in de workshop twijfelde aan het advies. We accepteerden het eenvoudig als de manier waarop bedrijven werken.

Ik werd mij pas een jaar later bewust van het gendervooroordeel in dat advies, toen een vrouwelijke collega mij erop wees dat mannelijke sollicitanten stabieler en geschikter leken voor een baan als ze getrouwd waren. Onderzoek bevestigt dit: getrouwde mannelijke sollicitanten werden gunstiger bekeken, ze zouden meer bereid zijn lange uren te werken en meer toegewijd zijn aan het bedrijf, terwijl getrouwde vrouwelijke sollicitanten minder gunstig werden bekeken. 

Achteraf ben ik boos dat ik het vooroordeel in die workshop niet herkende toen het gebeurde. Mijn ervaring aan de universiteit is eigenlijk een weerspiegeling van hoe vooroordelen diep verankerd zijn in ons systeem. En, vooroordelen blijven bestaan als we ze niet ter sprake brengen. Mijn toenmalige collega koos ervoor om haar stem te gebruiken en op het vooroordeel te wijzen. Dat gesprek zette mij aan tot zelfreflectie en te erkennen dat gendervooroordelen in veel verschillende domeinen van de samenleving opduiken, van de 'Pink Tax' tot beleid betreffende zwangerschapsverlof en om dit onderwerp bespreekbaar te maken en terug te vechten.

Met andere woorden, om de uitdaging aan te gaan.

Dit was de motivatie die mij en een aantal andere collega's ertoe aanzette om een sectie in de regio DACH (Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland) op te richten van Women at Workday, een Employee Belonging Council (EBC). We begonnen met de vraag waarom we geen sectie hadden en vertelden collega's hoe waardevol een sectie zou kunnen zijn om onze stem te laten horen. 

De keuze om de uitdaging aan te gaan dwong me er ook toe om te reageren op seksistische grappen, zoals toen iemand tegen me zei: "We leven in een tijdperk waarin een vrouw een man laat zien hoe je technologie gebruikt."

Seksistische grappen berusten op impliciete vooroordelen en reduceren individuen of groepen tot een stereotype. Het is belangrijk te laten zien dat humor wordt gebruikt om vooroordelen te verhullen. In plaats van te lachen of nerveus te glimlachen, kaatste ik de bal terug en zei ik dat de grap niet grappig was. Zelfs nadat de persoon zijn verontschuldigingen had aangeboden, leerde ik van anderen te zeggen: "Excuses aanvaard" in plaats van "Het is OK", want ongelijkheid en vooroordelen zijn nooit OK.

Breng een positieve verandering op gang

Ik raak snel geïntimideerd. Ik voel mijn hele gezicht rood worden. Ik kom in een zogenaamde vecht-of-vlucht-modus terecht en ik wil dan gewoon de kamer uitrennen.

Maar door boos te worden krijg ik mijn stressreactie onder controle en uiteindelijk helpt het me om verandering aan te sturen. Ik ben erg goed in het omzetten van emotie in actie, om dingen gedaan te krijgen. Maar als dit niet jouw stijl is, zoek dan een aanpak die voor jou werkt. Zoek je bondgenoten, bespreek je uitdaging of bezorgdheid met een vertrouwde vriend(in) of organiseer een koffiepraatje met een EBC-lid. De kans is groot dat iemand anders precies hetzelfde voelt.

Met andere woorden, er zijn meer manieren om positieve verandering teweeg te brengen. Je hoeft alleen maar je stem te gebruiken. 

Als we voor uitdagingen kiezen, kiezen we ook voor verandering. Wil je de uitdaging aangaan?