Vooruitblik: AI-trends in FP&A
De volgende stap in de ontwikkeling van AI in FP&A draait niet alleen om efficiëntie en schaalbaarheid, maar ook om slimmere, autonomere systemen die forecasting, besluitvorming en financiële strategie versterken. Naarmate AI verder evolueert, ontstaan nieuwe uitdagingen, zoals het waarborgen van transparantie in AI-inzichten en het integreren van realtime, gepersonaliseerde financiële planning. De onderstaande trends zullen bepalend zijn voor de toekomst.
1. Autonome forecastingsystemen
AI-forecasting wordt steeds autonomer. Deze systemen passen aannames dynamisch aan op basis van nieuwe data, zonder dat handmatige herkalibratie nodig is. Ze verwerken externe economische indicatoren en leveren vrijwel direct nauwkeurige financiële forecasts.
Dit zorgt voor een ingrijpende verandering in de manier waarop financeteams forecasten. In plaats van veelvuldige (en tijdrovende) analyses uit te voeren, houden teams toezicht op zelflerende modellen die belangrijke veranderingen automatisch signaleren, vaak nog voordat deze volledig zichtbaar worden in de markt. Hierdoor zijn organisaties in staat strategieën proactief aan te passen om kansen te benutten, risico's beter te beheersen en menselijke fouten te minimaliseren.
2. Verklaarbare AI voor transparantie
Nu autonome modellen steeds populairder worden, moeten FP&A-teams zich bewust zijn van de mogelijke ondoorzichtige aard van AI-modellen. Deze modellen bieden dikwijls geen duidelijke of verklaarbare besluitvormingsprocessen en dit kan risico's opleveren op het gebied van compliance en beveiliging.
"Traditionele juridische en regelgevende frameworks, die zijn ontworpen rondom menselijke besluitvorming, blijken niet goed toegerust om met de ondoorzichtige aard van AI om te gaan", schreef Joshua Dupuy, expert in internationaal recht, in een recente analyse voor Reuters.
"Het gebrek aan inzicht in hoe AI tot beslissingen komt, bemoeilijkt het toewijzen van verantwoordelijkheid, vooral wanneer deze beslissingen leiden tot negatieve gevolgen of systeemrisico's."
Verklaarbare AI (in het Engels: explainable AI of XAI) biedt een oplossing door transparantie en controleerbaarheid te waarborgen. Het maakt inzichtelijk hoe AI-modellen tot hun conclusies komen, zodat teams de onderliggende redenering begrijpen, valideren en vertrouwen.
Organisaties die niet in staat zijn om aan te tonen hoe hun AI-modellen inzichten genereren, lopen risico op boetes, juridische aansprakelijkheid of reputatieschade. Onbedoelde vooroordelen in AI-modellen (zoals een voorkeur voor kortetermijnwinst boven langetermijnwaarde) leiden bovendien tot financiële beslissingen die het vertrouwen van aandeelhouders schaden.
Om deze risico's te beperken, is het essentieel dat financeleaders verklaarbare AI prioriteren. Dit betekent investeren in AI-modellen die duidelijke en controleerbare aanbevelingen bieden. Daarnaast is het belangrijk om ethische AI-frameworks te ontwikkelen, zodat AI-systemen binnen FP&A aansluiten bij de waarden, wettelijke verplichtingen en verwachtingen van stakeholders.