Hoe Europese financeprofessionals zich voorbereiden op de wereld na de pandemie

Hoewel niemand echt weet wanneer de COVID-19-pandemie werkelijk tot een einde komt, heerst er volgens de "European CFO Survey: Spring 2021" van Deloitte in heel Europa een nieuwe golf van optimisme en een herwonnen bereidheid om te investeren: veel bedrijven "trekken een streep onder COVID en focussen op de post-pandemische realiteit".

Tijdens de afgelopen 18 maanden werden financeprofessionals in heel Europa geconfronteerd met talloze uitdagingen, die de gang van zaken in hun organisaties op zijn kop hebben gezet. Louis de Miscault, CFO en Performance Director bij ÏDKIDS, een Franse community voor kinderen en ouders, zei dat het herstellen van het vertrouwen en zorgen voor optimaal inzicht in de financiële metrics tot de grootste uitdagingen behoren.

"We hadden een jaar waarin winkels moesten sluiten en zelfs het land werd stilgelegd. Cashflow heeft aan belang gewonnen. Het is nu belangrijk dat financeteams een goed beeld van de liquiditeit op de lange termijn creëren om stakeholders, aandeelhouders, partners en werknemers gerust te stellen. Het beheren van het werkkapitaal en het beschikbaar stellen van data aan relevante personen is enorm belangrijk", zei De Miscault in een interview voor het rapport.

Matthew McManus, Group Head of Finance bij het in Ierland gevestigde softwarebedrijf Kainos, benadrukte dat verandermanagement en het beschermen van de bedrijfscultuur belangrijke prioriteiten zijn nu we de pandemie beter in controle hebben.

"We moeten door een veranderende omgeving kunnen navigeren. Dat betekent dat we onze strategische doelstellingen moeten beschermen om het beste talent aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden", zei McManus. "We moeten onze bedrijfscultuur beschermen en ervoor zorgen dat onze nieuwe medewerkers, recent afgestudeerden, junior en senior personeelsleden meteen aan de slag kunnen." 

Voor andere bedrijven, zoals de Duitse digitale bank N26, betekende de pandemie een versnelling van de digitale transformatie, zowel voor klanten als voor medewerkers. "In 2019 kwamen we net uit een periode van explosieve groei, met 1500 werknemers en 7 miljoen klanten in 25 markten", zegt Arno Schleussner, financieel directeur bij N26. "De lockdown heeft andere sectoren misschien tot stilstand gebracht, maar bij ons was het het tegenovergestelde. We zagen een explosieve toename van de vraag naar online bankieren, vooral op mobiele apparaten, niet alleen bij de early adopters. Voor ons was het de uitdaging om onze innovatie nogmaals te versnellen en ons productassortiment aan de enorme vraag aan te passen."

Vaart zetten achter financetransformatie

Waar financetransformatie vóór de pandemie op de lange baan werd geschoven, hebben financeprofessionals het nu wel bovenaan hun lijstje gezet. In een rapport van KPMG gaat Patrick Fenton, die aan het hoofd staat van het Global Finance Center of Excellence bij KPMG International, dieper in op het belang van digitale transformatie voor de huidige financefunctie, met name wat betreft kostenverlaging.

"Kosten zijn een belangrijke factor in onze wereld na COVID-19. Bedrijven besparen kosten als de zaken efficiënter worden aangepakt", zei Fenton. "Met data binnen handbereik kun je sneller en economischer beslissingen nemen. Veerkracht komt dan vanzelf."

Deze gedachtegang werd in het Deloitte-rapport onderschreven door McManus van Kainos. Hij is van mening dat organisaties met een voorsprong in digitale transformatie de pandemie beter hebben doorstaan en haalde voorbeelden aan van de financiële acceleratie in zijn eigen onderneming. 

"De ondernemingen die nog niet aan hun digitale reis waren begonnen hebben het de afgelopen 18 maanden moeilijk gehad, vooral in de eerste weken waarin alles bijzonder onstabiel was. We zijn al een paar jaar bezig met onze financiële digitale transformatie, dus we konden zonder onderbrekingen onze klanten en medewerkers op afstand van dienst zijn", zei hij. "We konden Workday Financial Management en Workday Adaptive Planning goed gebruiken in deze onzekere periode. Ik denk dat veel bedrijven die niet eerdere in digitale oplossingen hadden geïnvesteerd een flinke klap kregen aan het begin van de pandemie."

Atlas Professionals is een Nederlandse leverancier van recruitment- en HR-services met een focus op de maritieme en energiesector. Aan het begin van de coronapandemie zat het bedrijf midden in de deployment van Workday en moest het een moeilijke beslissing nemen: pauzeren of doorgaan. André Secrest, Group Controller bij Atlas Professionals, licht toe waarom ze besloten om het transformatieproject te versnellen.

"Er waren twee grote uitdagingen: een enorme stijging van de olieprijzen en de COVID-uitbraak, die beiden impact hadden op onze business. Ondanks deze obstakels hebben we de uitrol van Workday om twee redenen voortgezet. Ten eerste kon ons oude financiële systeem niet de informatie leveren die we nodig hadden. Ten tweede wilden we nieuwe financiële rapportages invoeren om ons tijdens de pandemie te ondersteunen. Het was absoluut de juiste beslissing", zei Secrest.

Schluessner van N26 vertelde waarom het belangrijk is om de digitale financiële transformatie te versnellen – niet alleen voor de financefunctie, maar voor het hele bedrijf.

"We wilden als financefunctie het voortouw nemen bij de hele transformatie van het bedrijf, inclusief onze processen, technologieën en de manier waarop we samenwerken. Dat is het meest voelbare effect dat de financiële transformatie het afgelopen jaar op ons bedrijf heeft gehad", zei hij.

Samenwerking is essentieel voor de moderne CFO

"Vandaag de dag vervult de CFO echt de rol van partner, zowel van de CEO als de business", zei Aneel Bhusri, medeoprichter, mede-CEO en voorzitter bij Workday, op een recent CFO Collaborative-evenement van Fortune. Toch is het voor finance altijd lastig geweest om tot een effectieve samenwerking met de C-suite te komen. Hoe komt dat?

Secrest van Atlas Professionals vertelde hoe zijn bedrijf dit heeft aangepakt. "We hebben vijf financiële hubs en met ons legacy-financesysteem had elke hub een eigen, net iets andere manier van werken. Samenwerking hield in dat mensen elkaar opbelden om te vragen naar de betekenis van bepaalde data. Daar ging veel tijd aan verloren. "Nu betekent samenwerking dat we 80% van onze tijd besteden aan het 'waarom' van onze prestaties, in plaats van aan het 'wat' van onze prestaties,” vertelde hij.

Bij Kainos heeft Group Head of Finance McManus een vergelijkbare mening. Zo vertelde hij over de verschuiving van de rol van finance, van rentmeester van transacties naar een veel progressievere partner die data levert aan iedereen die dit nodig heeft.

"Ik denk dat we meer aandacht beginnen te krijgen voor rapportage en business partnering en minder voor het afronden van processen, omdat dat meer geautomatiseerd wordt", zei hij. "Het gaat om het vermogen om inzichten en data te leveren aan de business. Het gaat om effectief samenwerken en te communiceren."

Lessen en conclusies van de financefunctie

Er is geen eenduidige definitie van hoe "normaal" eruit zal zien. Wel zien we dat veel financeprofessionals tijdens de pandemie een voortrekkersrol op zich hebben genomen om hun organisaties door de storm te loodsen. Wat zijn de belangrijkste conclusies voor de toekomst die bedrijven kunnen trekken uit de pandemie?

Paul Voisin, Global Transformation Leader bij Veolia, een Frans bedrijf dat zich bezighoudt met waterbeheer, afvalbeheer en energiediensten, wijst op het belang van het aanstellen van mensen met passie voor en expertise in financiële transformatie. Als bedrijven het allerbeste uit hun financesysteem willen halen, moeten ze de juiste mensen vinden om de business te leiden.

"Je hebt mensen nodig met een passie voor en kennis van SaaS. We moeten begrijpen wat deze systemen allemaal kunnen, want de mogelijkheden zijn eindeloos. Ook moet je het framework en de processen afstemmen op de data om een volledig beeld te krijgen. Je moet er vooral een long-term commitment van maken. Het is niet iets waar je geld tegenaan gooit om het dan in een hoekje te laten staan", zei Voisin op een Workday Elevate-evenement.

De Miscault van ÏDKIDS gaf helder advies aan andere CFO's: het is tijd om actie te ondernemen. 

"Ik denk dat we niet moeten wachten tot digitale transformatie ons overkomt. CFO's zijn er meer dan ooit om de rest van de onderneming van dienst te zijn. We kunnen de opvatting van data en de manier waarop de organisatie data gebruikt transformeren en belangrijke processen automatiseren met het oog op snelheid en efficiëntie", zei hij. "Ik zie de CFO als een copiloot voor andere business leaders, die precies weet wanneer ze moeten afremmen bij risico's of moeten versnellen als de weg vrij is."